बाळकैरी चे लोणचे
(आजी चा पाहुणचार)
रामनवमी, हनुमान जयंती झाली बाळकैरी करता लागणाऱ्या कैऱ्या तयार होतात...
तेंव्हा आमची आजी मोसमातील पहिले लोणचे घालायची...
ते म्हणजे बाळकैरी चे लोणचे...🍏
बाळकैरी म्हणजे कोय नसलेल्या कैरी...
अगदी सोपी पद्धत पण तेवढेच चवदार....
या लोणच्याचे वैशिष्ट्य म्हणजे ३ते ४ महिन्या नंतर या लोणच्याच्या फोडी अगदी तोंडात विरघळतात....
हे बाळकैरी चे लोणचे अगदी कमी तेलात तयार होते...
पण २दिवसा नंतर या लोणच्याला च स्वतः रस्सा सुटतो...
साहित्य :
१किलो : बाळकैरी (बाळकैरी म्हणजे कोय (गुठळि) नसलेली कैरी)
१२५ग्राम : मीठ (1 वाटी मीठ)
१00 ग्राम : मोहरी ची दाळ (एक वाटी)
१00 ग्राम : लाल तिखट (एक वाटी)
२ चमचे (छोटा) : हळद
५ग्राम : हींग
२ चमचे : मेथी
१२५ ग्राम : तेल (एक वाटी तैल)
कृती:
प्रथम बाळकैरी स्वछ पुसून घेऊन त्याचे चार भाग करा आतील कोयी काढून टाका.
(परन्तु कैरी च्या फोडी वेगळ्या करु नये)
भरलेले वांगे🍆 करतो तसे ......
नतर एका भांड्यात तेल(छोटे 2 चमचे) गरम करुन त्यात मेथी टाकावी व काळपट लाल होईस्तो परतावी..
व बाजूला ठेऊन द्या..
नंतर दुसर्या एका कढईत उरलेले तेल गरम करावे...
तेल खूप गरम करू नये... खूप गरम तेल असेल तर तिखट, मोहरी ची डाळ जळू शकतो.... म्हणून तेल जरा गरम करून गॅस बंद करावा.... मग त्या तेलात .....
मोहरीची डाळ टाकून अगदी अर्धा मिनिट परतवा ...
नतर लाल तिखट, हळद, हींग व् मीठ टाकून ३ ते ४ मिनिट परतावे. व त्यात आपण सुरवातीला तळलेले मेथी दाणे टाकावे...
जर हे मिश्रण छान परतल्या गेलं तर च हे लोणचे वर्षभर राहील... म्हणून हा मसाला छान परतल्या गेला पाहिजे जर तुम्हाला वाटलं तर परत तुम्ही गॅस चालू करू शकता...
व हे मिश्रण थंड होउ द्यावे. (अर्धा ते १तास)
नतर ते मिश्रण त्या बाळकैरी त भरावे..
४ते ५ तासांनी काचेच्या बरणीत भरावे व दर एक दिवसा आड त्या लोणचे हलवत रहावे.
वरतुन तेल टाकायची गरज नाही . या लोणच्यालाच २ दिवसांनी रस्सा सुटतो...
हे बाळकैरी चे लोणचे जसे जसे मुरेल तसे हे अजून चविष्ट होईल..
आणि ६महिन्या नंतर अगदी या लोणच्या फोडी तोंडात विरघळतील....
हे लोणच वर्ष भर टिकतात......
घट्ट वरण व् कांदा ...तैल सोबत लोणचं हा तर उन्हाळ्याचा मेनू...
फार चविष्ट !!!
हे लोणच कैरी लहान असतात तेव्हा करतात..
प्रिया कणसे
🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺
मेथाम्बा
कैरी पाव किलो,गूळ अर्धा k .
मिरची पावडर दोन चमचे
मीठ मेथी दोन चमचे मोहरी तेल
कृती
कैरी साल काढून चिरावी.हिंग मोहरी मेथी फोडणी करून कैरी घालावी.एक वाफ काढून गूळ घालून घट्ट पाक करावा.मसाला मीठ घालावे.
वैशाली मोजरकर
🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺
कैरीची उडदामेथी आमटी (प्रमाण: चौघांसाठी)
कोकणात कैरीची आमटी विविध प्रकारे केली जाते.आमच्या घरी आनंदात नांदणाऱ्या सिंधुदुर्गीय- गोमंतकीय - कारवारी मिश्र खाद्यसंस्कृतीत चैत्रात कैऱ्या मिळू लागल्या की ही कैरीची उडदामेथी सर्रास केली जाते आणि आम्ही सर्व आवडीने तिच्यावर ताव मारुन जेवतो. ही आमटी वाळलेल्या गरमागरम भाताबरोबर किंवा गरमागरम फुलक्यांसोबत खायला मला फार आवडते.
साहित्य:
१ कैरी,
पाव वाटी (२ टेबलस्पून) गूळ किसून किंवा पूड करुन,
१ कप ओले खोबरे कातलेले,
१ चमचा हळदीची पूड,
१ चमचाभर उडदाची डाळ,
१ चमचा मेथीचे दाणे,
१ चमचाभर धणे,
१ चमचा तांदूळ,
३-४ काळ्या मिरीचे दाणे,
२-३ सुक्या बेडगी मिरच्या,
अर्धा चमचा मोहरी, चिमूटभर हिंग, मीठ चवीप्रमाणे,
एक-दीड चमचा तेल आणि २ ते अडीच वाट्या पाणी
पाककृती:
प्रथम कैरी चांगली धुवून, सोलून (कैरीची कोय कोवळी असेल तर ती ही वापरु शकतो. टणक झाली असल्यास मात्र ती काढून टाकावी)तिचे आवडीप्रमाणे छोटे तुकडे करावेत आणि त्या तुकड्यांना थोडे मिठ चोळून ठेवावे.
एका जाड बुडाच्या पातेल्यात थोडेसे तेल गरम करुन त्यात उडदाची डाळ, अर्धा चमचा मेथी दाणे, धणे, तांदूळ, काळी मिरी व सुक्या बेडगी मिरच्या हे सर्व जिन्नस डाळ-तांदुळावर सोनेरी रंग चढेपर्यंत भाजून घ्यावेत. भाजलेले जिन्नस व ओले खोबरे एकत्र करुन थोडे थोडे पाणी घालून गंधासारखे बारीक वाटून घ्यावे.
आधी घेतलेल्या पातेल्यातच उरलेले तेल घालून ते गरम होताच मोहरी, उरलेले मेथी दाणे, हिंग व हळद पूड घालून फोडणी करावी.
मीठ लावलेले कैरीचे तुकडे त्यांवर थोडे पाणी ओतून त्या पाण्यातून निथळवून घ्यावेत (असे केल्याने कैरीची आम्लता किंचित कमी होते व आम्लतेचा त्रास असलेल्या खवय्यांना ती बाधण्याची शक्यता पण कमी होते).
आता हे कैरीचे तुकडे केलेल्या फोडणीवर घालून दोन -तीन मिनिटभर चांगले परतून घ्यावेत. नंतर त्यावर अर्धा कप पाणी ओतून झाकून मध्यम आचेवर तीन-चार मिनिटे ते मिश्रण शिजू द्यावे. कैरी शिजायला फार वेळ लागत नाही. तीन चार मिनिटांनी शिजलेल्या कैरीच्या मिश्रणात आधी करुन ठेवलेले वाटण घालून ढवळून एकजीव करुन घ्यावे. लगेच शेगडीची आच मंद करुन आमटीत उरलेले पाणी (मी शक्यतो वाटण केलेले भांडे धुऊन ते पाणी वापरते), चवीप्रमाणे मीठ व गूळ घालून झाकण ठेवून आणखी तीन -चार मिनिटे आमटी मंद आचेवरच शिजू द्यावी.
सौ. प्रीति कामत-तेलंग
🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺
मेथ्यांबा
कैरी पाव किलो
४चहाचे चमचे मिरची पावडर
पाव किलो किसलेला गूळ
२चहाचे चमचे चमचे मेथी
चिमूटभर मीठ
४चहाचे चमचे तेल
सर्व मिश्रण एकत्र ढवळून कुकरमध्ये ४ - ५ शिट्या घेणे, आणि मोहरीचा तडका देणे.
थंड झाल्यावर छान उन्हाळी तोंडीलावणे तयार होईल.
दीपाली प्रसाद
🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺
विदर्भात सणांना नात्यांइतकच महत्त्व... प्रत्येक सणाचा थाट-सरंजाम वेगळाच..!
अर्थात प्रत्येक च सणाला नागपूरला माझी हजेरी अवघडच होती, थोडे थोडे पदार्थ आताशा शिकलेय.
चैत्र पाडवा अन् अक्षयत्रितीया या दोन दिवशींचा अत्यंत महत्त्वाचा नैवेद्य च म्हणा कि " कैरी पन्हे" ,नं
पण पुण्याकडे होतं त्याहून फार वेगळं आणि "शाही"...
४६°से. चा पारा झेलण्यासाठी फक्कड उपाय.
कैरी पन्हे
साहित्य :
कैरी, गूळ, साखर, मीठ,पानाचा विडा (अर्थात घरी २ पानांना चुना,कात, सुपारी, लवंग, वेलची लावून बांधलेला), चारोळी, काजू,बदाम पूड वेलचीपूड, भाजलेल्या जिरे ची पूड.
वाळा आणि गव्हूला कचूला (विदर्भात या नावाने वाळलेल्या पान न मुळयांचा वाटा मिळतो. शरीराला थंडावा देणारे.)
कृती :
बाजरातून नवीन आणलेल्या छोट्याशा मातीच्या माठाला स्वच्छ धुवून, वाळा न गव्हूला कचूला आदल्या दिवशी रात्री पुरेशा पाण्यात भिजवून ठेवावा.
* कैरी उकडून गर काढून घ्यावा, या गरात सव्वा पट समप्रमाणात विभागून गूळ-साखर मिक्स करावे. यात पाणी मिसळून किंचित मोठ्या आचेवर उकळण्यासाठी ठेवावे.
* आदल्या दिवशी भिजवलेले वाळा न गव्हूला कचूला मिक्सर मधून काढून घ्यावे, त्याच सोबत बनवलेला विडा देखील मिक्सर मधून बारीक करून घ्यावा.
* वरील दोन्ही गोष्टी पाणी टाकून व्यवस्थित गाळून घ्याव्या.
* हे पाणी ग्एस वरील पन्ह्यात हळूहळू मिक्स करावे.
* वेलचीपूड, जिरे पूड न मीठ घालावे.
* चारोळी न काजू बदाम पूड घालून चांगल्या ४-५ उकळ्या काढाव्यात.
* पन्हे थोडंसं दाट होत जातं.
* आच बंद करावी आणि पन्ह थंड होऊ द्यावे.
* थंड झाले की नवीन आणलेल्या माठात "मानचे पन्हे"ओतून ठेवावे.
* याचा देवाला आणि पूर्वजांना नैवेद्य दाखवतात.
महत्त्वाच म्हणजे हे पन्हे त्यादिवशी खाता येत नाही, दुसरया दिवशी खाता येत.आमरसासारख खातात याला जेवणात,ग्रहांच्या पिठाच्या पातळ पापङया, कुरडया आणि कणकेच्या गूळ टाकून केलेल्या पातळ न कडक तळलेल्या पुरया.
अहाहा... आठवूनच खाल्ल्याच समाधान मिळालं..😌😌.
जयश्री खराडे
🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺
चित्रान्न उन्हाळ्यातील खास भात
३ वाट्या भात कुकरमध्ये मोकळा शिजवून घ्यावा शिजवताना थोडेसे मीठ घालावे म्हणजे भात मोकळा होतो भात परातीत काढून गार करावा १ वाटी कैरीचा किस घ्यावा दाणे तेलावर तळून घ्यावेत अर्धी वाटी तेल घ्यावे त्यात मोहरी हिंग ६ लाल मिरच्या कढीपत्ता जिरे तीळ डाळं अर्धी वाटी घालून फोडणी करावी गार भातावर फोडणी गार करून घालावी मीठ थोडी साखर दाणे आणि कैरी घालून भात मिक्स करावा वरून कोथिंबीर घालावी मस्त चटकदार कैरी भात तय्यार
अर्चना
🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺
कैरीचे रायत
कैरी उकडून घ्यावी, कोय।बाट काढून गर कुस्करून घ्यावा, त्या मधे आंबटपणा बघून गुळ घालावा, कांदा बारीक चिरून घ्यालावा, मिरची, कोथिंबीर बारीक चिरून घालावी, चवीनुसार मिठ घालून व्यवस्थित मिक्स करुन घेणे, भाकरी बरोबर खायला खुप छान लागते.
🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺
वंदना मंकीकर
कैरीची सुरळीवडी......
कैरीचे सारण करायचे.आंबट तिखट गोड असे..
कव्हर - उकडलेला बटाटा आणि ़ब्रेड चा चुरा मिसळून ...पारी लाटून त्यात सारण भरावे...शॅलो फ्राय करावे
गौरी घाटगे
🔶🔶🔶🔶🔶🔶🔶🔶🔶🔶🔶🔶🔶🔶🔶🔶🔶
कैरी चे करम -
----कैरी धुवून स्वच्छ रूमालाने पुसून कोरड्या कराव्यात . त्याचे काप करून हळद ,मीठ , लाल मिरची पावडर हे सर्व मिश्रण एकत्र करा.. लसूण आवडत असेल तर अख्खा च थोडासा लाटण्याने दाबून तेलात हिंग व लसूण घालून फोडणी बाजूला ठेवा .नंतर करम मधे तेल घालावे लागणार आहे ते चांगले कडकडीत करुन गार झाल्यावर हे तेल व हिंग ,लसूण ची फोडणी सर्व एकत्र करा तातपूर्तच करावे ..जास्त दिवस राहणार नाही ..
सुनंदा शिंदे
🔶🔶🔶🔶🔶🔶🔶🔶🔶🔶🔶🔶🔶🔶🔶🔶🔶
कैरीचे पन्ह आणि डाळ
कैरी पन्हे करण्या साठी कैरी साल काढून कुकर मध्ये उकडून घ्यावी मग गार झाल्यावर गर काढून गुळ मीठ व वेलची पावडर घालून मिक्सर मध्ये फिरवून घ्यावी , मीठ हि घालावं , ह्यात पाणी घालून जेवढे पातळ हवे त्या प्रमाणे करून घ्यावे
कैरी ची डाळ करण्या साठी चण्याची डाळ भिजत घालावी साधारण 4 ते 5 तास, नंतर उपसून घ्यावी आणि भरड वाटावी, वाटतानाच त्यात हिरवी मिरची ,आले , मीठ व साखर घालावी, त्यात नंतर कैरी किसून घालावी
सोनाली धारणे
धन्यवाद!
#ज्ञानभाषामराठीप्रतिष्ठान
#माझीशाळामाझीभाषा
#अन्नपूर्णा
